ทุกวันนี้ เราพบว่าแบบงานที่ใช้ในปัจจุบัน ล้วนมีสัญลักษณ์พิเศษทางด้านวิศวกรรม ซึ่งเราจำเป็นต้องแปลความหมายให้ถูกต้อง ก่อนที่จะออกแบบกระบวนการผลิตและตรวจสอบ
สัญลักษณ์เหล่านี้ล้วนมีความสำคัญ เราลองมาแปลความหมายของสัญลักษณ์ GD&T ชุดนี้กันครับ
โดยสัญลักษณ์ที่แสดงให้เห็นสามารถแปลความหมายได้ดังนี้
สัญลักษณ์ GD&T ที่เห็นคือสัญลักษณ์ Tolerance of Position เป็นสัญลักษณ์ที่ใช้ในการควบคุมตำแหน่งครับ
โดยเป็นการควบคุมตำแหน่งของแกนกลางแบบ Center Line ของรูในแบบที่มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 6 มิลลิเมตร
และควบคุมให้แกนกลางที่ว่านี้ อยู่ในขอบเขตความคลาดเคลื่อน ที่มีลักษณะเป็นทรงกระบอกขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 0.1 มิลลิเมตร
โดยขอบเขตความคลาดเคลื่อนจะถูกจัดวางขนานกับระนาบดาตั้ม A และมีระยะห่างจากดาตั้มเท่ากับ 35 มิลลิเมตร
และขอบเขตความคลาดเคลื่อนยังถูกจัดวางให้ซ้อนทับกับแกนดาตั้ม B
ซึ่งในส่วนนี้เราต้องเข้าใจการกำหนดสัญลักษณ์ GD&T และสัญลักษณ์ดาตั้มครับ ว่าการเขียนในรูปแบบนี้หมายถึงกำลังต้องการควบคุมหรือจะกำหนดสิ่งใดเป็นดาตั้มอ้างอิง
นอกจากนี้ ยังมีเงื่อนไขพิเศษที่เกิดขึ้นจากสัญลักษณ์ Modifier M (maximum Material Condition, MMC)
ถ้ารูมีขนาด 6.0 มิลลิเมตร จะมีขอบเขตความคลาดเคลื่อนเท่ากับ 0.1 มิลลิเมตร แต่ถ้ารูมีขนาดโตขึ้น ความคลาดเคลื่อนของตำแหน่งจะมีค่ามากขึ้น
เรียกว่า การเกิด Bonus tolerance หรือ Extra tolerance
ส่วนเงื่อนไขพิเศษของขอบเขตความคลาดเคลื่อน ที่ถูกจัดวางให้ซ้อนทับกับแกนดาตั้ม B จะเกิดขึ้นเมื่อ ดาตั้ม B มีขนาด 25.0 มิลลิเมตร แต่ถ้า ดาตั้ม B มีขนาดเล็กลง จะส่งผลให้ดาตั้มสามารถเปลี่ยนตำแหน่งได้
เรียกว่า การเกิด Datum displacement
และการที่จะแปลความหมายสัญลักษณ์ GD&T ได้อย่างสมบูรณ์และถูกต้อง ก็ต่อเมื่อเรามีความเข้าใจใน
นิยาม
กฎเกณฑ์พื้นฐาน
ความหมายของสัญลักษณ์ GD&T
ประเภทและรูปแบบของขนาด
ระบบดาตั้มอ้างอิง
ลักษณะขอบเขตความคลาดเคลื่อน
การแปลความหมายสัญลักษณ์ Modifier
และการวิเคราะห์เงื่อนไขของขอบเขตแบบต่างๆ