เมื่อเราพูดคำว่า ขนาด เรานึกถึงอะไร? นอกจากความกว้าง ความยาว ความสูง เส้นผ่านศูนย์กลาง รัศมี เราจะนึกถึงอะไรอีกไหม วันนี้เรามาคุยเรื่องขนาดกันครับ

นิยามของขนาด (Dimension) คือ  ตัวเลข (Number) หรือสมการคณิตศาสตร์ (Formula) ที่มีการระบุหน่วย (Unit) ในการทำงานที่ชัดเจน เพื่อใช้ในการบ่งบอกคุณลักษณะของรูปทรง (Form) ทิศทาง (Orientation) ตำแหน่ง (Location) หรือระยะด้านมิติ (Size)

ผมขอแยกขนาดออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ คือ ขนาดด้านมิติ (Size dimension) และขนาดด้านรูปทรง (Geometry dimension)

ขนาดด้านมิติ คือ ขนาดที่ขาดไม่ได้ในการเขียนแบบ ต้องมีการกำหนดลงไปในแบบงานให้ครบ หน่วยที่ใช้ในแบบงานเครื่องกลจะมี 2 ระบบ คือ ระบบเมตริก ขนาดในแบบงานมีหน่วยเป็นมิลลิเมตร และระบบอังกฤษ ขนาดในแบบงานมีหน่วยเป็นนิ้ว

ขนาดด้านมิติ มี 10 รูปแบบได้แก่ 

1. ขนาดเพื่อกำหนดระยะ (Linear dimension) 

2. ขนาดกำหนดตำแหน่ง (Location dimension) 

3. ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง (Diameter) 

4. ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของทรงกลม (Sphere diameter) 

5. ขนาดรัศมี (Radius) 

6. ขนาดรัศมีทรงกลม (Sphere radius) 

7. ขนาดมุม (Angular dimension) 

8. ขนาดลบมุมโค้ง (Fillet) 

9. ขนาดรัศมีควบคุม (Control radius) 

10. ขนาดลบมุมแบบตัดตรง (Chamfer)

ลักษณะสำคัญของขนาดอีกประการหนึ่งก็คือ ขนาดทุกขนาดจะต้องมีค่าความคลาดเคลื่อนเสมอ ไม่ว่าจะเป็นค่าคลาดเคลื่อนทางตรงหรือค่าความคลาดเคลื่อนทางอ้อม