nominal dimension
ขนาดตั้งต้น
ขนาดตั้งต้น
สิ่งที่ต้องมีการกำหนดในแบบงาน คือ ขนาด (Dimension) รูปแบบของการกำหนดขนาด (dimension characteristic) มีหลายรูปแบบ
ซึ่งรูปแบบของการกำหนดขนาดที่เป็นพื้นฐานที่สุด คือ ขนาดตั้งต้น (Nominal dimension)
- Nominal dimension คืออะไร -
Nominal dimension เป็นขนาดเริ่มต้นที่ใช้ในการเขียนแบบ ซึ่งเป็นขนาดที่ผู้ออกแบบไม่ได้ “เขียน” ค่าพิกัดความคลาดเคลื่อน (tolerance) ลงในแบบงาน
ขนาดที่ได้อาจจะอยู่ในรูปของ "ตัวเลข" หรือ "สมการคณิตศาสตร์" ที่ได้มาจากการวิเคราะห์หรือการคำนวนทางด้านวิศวกรรม
- มุมมองของ Designer -
ขนาดแบบ Nominal dimension เป็นขนาดที่ผู้ออกแบบ พิจารณาแล้วว่า สามารถเกิดค่าความเบี่ยงเบน (deviation) ได้มาก โดยไม่ส่งผลต่อคุณภาพของชิ้นงาน
เช่น ขนาดตำแหน่งที่มีการเผื่อค่า safety factor ค่อนข้างเยอะ ขนาดของตำแหน่งที่ไม่ได้มีการนำไปประกอบ (mating) กับชิ้นงานอื่น เป็นต้น
- มุมมองของการผลิต -
ในกระบวนการผลิต ทุกขนาดจะ “ต้องกำหนด” ค่าความคลาดเคลื่อนของชิ้นงานเสมอ ถ้าขนาดของชิ้นงานไม่ได้มีการ “เขียน” ค่าความคลาดเคลื่อน ผู้ผลิตจะใช้ค่าความคลาดเคลื่อนจากค่าความคลาดเคลื่อนทั่วไป (general tolerance) ซึ่งหาได้จาก 3 แหล่ง
ค่าที่กำหนดใน Title block
ค่าที่ได้จากมาตรฐานระดับชาติ เช่น ISO 2768
ค่ามาตรฐานในการทำงานขอผู้ผลิต (maker tolerance)
- มุมมองของการตรวจสอบ -
การตรวจสอบ จะมีการอ้างอิงข้อกำหนดที่อยู่ในแบบงานเป็นหลัก โดยการตรวจสอบจะกำหนดขอบเขตมากสุด (upper limit) และขอบเขตน้อยสุด (lower limit) โดยอ้างอิงค่าความคลาดเคลื่อนทั่วไป (general tolerance) จาก
ค่าที่กำหนดใน Title block
ค่าที่ได้จากมาตรฐานระดับชาติ เช่น ISO 2768
ค่าที่ถูกกำหนดโดยหน่วยงานหรือองค์กร
Nominal dimension เป็นขนาดที่สามารถตีความได้ง่าย และเกิดปัญหาในกระบวนการผลิตน้อยที่สุด เนื่องจากผู้ออกแบบมองว่าขนาดที่ตำแหน่งนี้สามารถเกิดการเบี่ยงเบนได้มาก ดังนั้นผู้ออกแบบจึงไม่จำเป็นต้องเขียนค่าความคลาเคลื่อนลงในแบบงาน
ถ้าผู้ออกแบบพิจารณาแล้วว่าตำแหน่งนั้น ยอมให้เกิดค่าความเบี่ยงเบนของขนาดได้น้อยกว่าค่าพิกัดความคลาเคลื่อนทั่วไป (general tolerance) ผู้ออกแบบก็จะมีการกำหนดขนาดพร้อมกับค่าความคลาดเคลื่อน (defined tolerance) ลงในแบบงาน