Boundary and Condition

เงื่อนไขและขอบเขตของรูปทรง

ขนาด (Dimension) ก่อให้เกิดขอบเขต (Boundary) ...แต่ขอบเขตไม่ใช่ขนาด ตามนิยามของศาสตร์ GD&T 

ขนาด คือ ตัวเลขหรือสมการคณิตศาสตร์ที่มีการกำหนดหน่วยในการทำงาน เพื่อใช้บอกคุณลักษณะของรูปทรง ทิศทาง ตำแหน่ง หรือลักษณะด้านมิติ ซึ่งขนาดตามนิยามนี้จะมีการวิเคราะห์แบบเงื่อนไขเดียว เช่น คิดแค่รูปทรงอย่างเดียว ตำแหน่งอย่างเดียว เป็นต้น

ส่วนขอบเขต เป็นคุณลักษณะที่รวมผลกระทบระหว่างขนาดด้านมิติ (Size dimension) กับขนาดด้านรูปทรง (Geometry dimension) เข้าด้วยกัน ซึ่งขอบเขตในงาน GD&T จะมีทั้งสิ้น 10 รูปแบบ ได้แก่

ตัวอย่างจากภาพ ขนาดด้านมิติ (Diameter) ของชิ้นงานมีค่าเท่ากับ 14.0 ขนาดด้านรูปทรง (Straightness) ของชิ้นงานมีค่าเท่ากับ 0.1 ทำให้เกิดขอบเขตในการประกอบ (U-AME) ที่มีค่าเท่ากับ 14.1

ประโยชน์ของความเข้าใจในขอบเขตต่างๆ คือ ค่าที่คำนวณมาได้จะถูกนำไปใช้ในการวิเคราะห์และออกแบบด้านวิศวกรรมในขั้นต่อไป เช่น การวิเคราะห์ว่าชิ้นงานสามารถประกอบเข้าด้วยกันได้เหรอไม่ การวิเคราะห์เพื่อออกแบบ Machining Fixture ในกระบวนการผลิต การวิเคราะห์เพื่อออกแบบค่าความคลาดเคลื่อนของ Functional Fixture หรือ Checking Fixture ในกระบวนการตรวจสอบ